Ilość wszelkiego rodzaju odpadów wzrasta z roku na rok i tym samym staje się jednym z głównych problemów ochrony środowiska i należy zwrócić na to szczególną uwagę. Znaczącą część wolumenu odpadów stanowią odpady budowlane, które stanowią około 25%. Zaletą jest jednak duża możliwość ponownego wykorzystania odpadów budowlanych, co wpływa pozytywnie nie tylko na środowisko, ale również prowadzi do stosunkowo dużych oszczędności ekonomicznych. W kolejnych paragrafach opisane zostaną zasady recyklingu, zastosowana mechanizacja oraz, co nie mniej ważne, zostaną opisane możliwości wykorzystania przetworzonych odpadów budowlanych .
W całym procesie recyklingu jakość materiału z recyklingu i wydajność całego procesu są wprost proporcjonalne do jakości prac rozbiórkowych, czyli sortowania materiałów rozbiórkowych bezpośrednio w miejscu ich pochodzenia.
Przy recyklingu należy zwrócić szczególną uwagę na sortowanie podczas prac rozbiórkowych:
- oddzielenie materiałów skażonych od nieskażonych
- Oddzielenie materiałów obcych od gruzu mineralnego przeznaczonego do recyklingu – niektóre substancje należy wydzielić do oddzielnych pojemników, zwłaszcza metale, materiały organiczne (np. drewno), niektóre minerały (np. kruszywa i zaprawa) oraz inne, często niebezpieczne odpady (np. azbest !!! !)
- klasyfikacja gruzu mineralnego na podstawowe typy – gruz budowlany ceglany, gruz betonowy, gruz bitumiczny i grunt z wykopów
W procesie recyklingu gruzu budowlanego może być wykorzystywana duża liczba maszyn. Wybór mechanizacji zależy głównie od ilości odpadów poddanych recyklingowi.
Rozdrabniacze do drobnego gruzu budowlanego ( kruszarki, przesiewacze ). Maszyny te nadają się do przerobu drobnego gruzu budowlanego (np. gipsu, cegieł, betonu) i podobnych materiałów o średniej twardości. Idealny rozmiar kawałka materiału wejściowego dla tego typu urządzenia wynosi około 10 – 20 cm.
Jednostki kruszące. Jednostki kruszące można podzielić na mobilne i półmobilne lub kontenerowe, a dalej na:
a) Jednostki szczękowe
Jednostki szczękowe służą do przerobu gruzu betonowego, żelbetowego i ceglanego. Grudkowatość materiału wejściowego wynosi od 50 do 100 cm. Cechami eksploatacyjnymi tych jednostek są – wysoka niezawodność eksploatacyjna, niskie koszty eksploatacji i konserwacji, korzystne zużycie energii, łatwa wymiana zużytych części oraz wysoka wydajność. Kruszarki szczękowe można dodatkowo podzielić na jednobelkowe i dwubelkowe. Pojedyncze zastrzały mają wyższy stopień zgniatania i lepszy kształt ziarna. Podwójne rozpórki mają możliwość kruszenia wyjątkowo mocnych i ściernych materiałów. Możemy również rozróżnić jednostki na podwoziu kołowym i gąsienicowym.
b) Jednostki stożkowe
Agregaty stożkowe służą do obróbki kruszyw naturalnych (np. wapienia, piaskowca, kwarcu lub innych podobnych materiałów). Grudkowatość materiału wejściowego wynosi od 5 do 25 cm. Zaletami tego typu jednostki są wysoka niezawodność eksploatacyjna i mobilność, niskie koszty eksploatacji i konserwacji, wysoki stopień rozdrobnienia, łatwa konserwacja i prosta obsługa, optymalna geometria przestrzeni kruszenia oraz wysoka jakość produktu końcowego.
c) Zespoły reflektorów Zespoły
reflektorów przetwarzają beton, żelbet, gruz ceglany, bitum i kruszywo o wymiarach wejściowych do około 80 cm. Zaletami odbijaczy są wysoka wydajność, duży stopień rozdrobnienia, doskonały wskaźnik kształtu oraz łatwa konserwacja i eksploatacja.
d) Jednostki cylindryczne
Zaletą tych jednostek jest wysoka wydajność, wysoka niezawodność działania, niskie koszty eksploatacji i konserwacji oraz łatwa obsługa.
Jednostki sortujące. Ruchome jednostki sortujące można podzielić na mobilne i półmobilne lub kontenerowe, następnie wibracyjne i rezonansowe. Maszyny te mogą być wykorzystywane do sortowania kruszyw, żwiru, piasku, gruzu ceglanego, tłucznia betonowego, ziemi i innych materiałów. Materiały te można w razie potrzeby sortować na kilka frakcji. Zalety to wysoka niezawodność eksploatacyjna, niskie koszty eksploatacji, wysoka wydajność, duża wysokość nasypowa przenośników taśmowych, możliwość zastosowania separatora magnetycznego i wagi oraz możliwość zastosowania w szerokim zakresie temperatur otoczenia.
Separatory magnetyczne
Stosowane do usuwania cząstek metalu z przetworzonych gruzu budowlanego.
Linie do recyklingu. Linie do recyklingu składają się z ww. części tj. kruszarek, przesiewaczy, separatorów magnetycznych lub innych urządzeń. Mogą być zamontowane zarówno na podwoziu kołowym, jak i gąsienicowym i można je podzielić w następujący sposób:
a) Mobilna linia do recyklingu Mobilna linia do recyklingu porusza się podczas pracy maszyny. W wymagającym terenie, gdzie te maszyny w większości pracują, dominowało tylko podwozie gąsienicowe.
b) Półmobilna linia do recyklingu. Półmobilna linia do recyklingu pracuje, ale można ją łatwo i szybko przetransportować. Sprzęt półmobilny dzielimy na podwozia szynowe, kontenerowe lub kołowe.
c) Stacjonarna linia do recyklingu. Stacjonarne linie do recyklingu ze względu na swoją wielkość i wyposażenie pozwalają na przygotowanie wysokiej jakości recyklatów z dużą wydajnością. Jest to ich największa przewaga nad mobilnymi i półmobilnymi oczyszczalniami. Niezbędne jest jednak zapewnienie stałych dostaw przerabianego materiału oraz możliwość podaży na ląd, co przy wysokich cenach transportu obniża efektywność ekonomiczną operacji.
Recykling betonu:
- materiały zasypowe i zasypowe
- warstwy podkładowe pod konstrukcje fundamentowe
- materiał bazowy pod drogi lub tory kolejowe
- jako kruszywo w nowych mieszankach betonowych
- jako kruszywo do mieszanek bitumicznych
- prace terenowe
Recykling szkła:
- szklane pojemniki
- izolacja cieplna
Recykling elementów ceramicznych:
- produkcja betonu ceglanego
- wypełniacz do zaprawy
- produkcja betonu drenażowego
- produkcja niewypalanych cegieł prasowanych
- produkcja gliny
Drewno:
- paliwo – wióry, brykiety
- mieszanki mulczujące
- płyta wiórowa
Asfalty:
podkład do lekko utwardzonych dróg
PRZYSZŁOŚĆ RECYKLINGU ODPADÓW BUDOWLANYCH
Rozwój recyklingu jest obecnie znaczny, ale w przyszłości musimy spróbować ponownie wykorzystać wszystkie składniki wyjściowe, które np. trafiają obecnie na wysypiska i nie są wykorzystywane, co ma negatywny wpływ na środowisko . Na przykład jest to składnik podsitowy, który można stosować razem z nawozem organicznym zamiast wierzchniej warstwy gleby do rekultywacji. I oczywiście nawet większe frakcje znajdą dalsze zastosowania w przyszłości.
